Томкевич, Владислав
Владислав Томкевич (польск. Władysław Tomkiewicz; 4 сентября 1899 — 5 августа 1982) — польский историк, исследователь казачества.
| Владислав Томкевич | |
|---|---|
 | |
| Дата рождения | 4 сентября 1899 |
| Место рождения | |
| Дата смерти | 5 августа 1982 (82 года) |
| Место смерти | |
| Страна | |
| Научная сфера | история |
| Место работы | |
| Альма-матер | |
| Учёная степень | доктор философии |
| Награды и премии |
   |
Биография
Учился в Варшавскоv университетt. Ученик Оскара Галецкого (докторант 1928, хабилитация 1932) и С. Батовской (история искусства). Учился также в Париже (Франция) и Риме (Италия). С 1932 связан с Варшавским университетом, одновременно преподавал (1932-1939) в Государственном институте театрального искусства. Во время гитлеровской оккупации принимал участие в движении Сопротивления. В 1945-1950 — директор Бюро возврата и возмещений Главной дирекции музеев и охраны памятников министерства культуры и искусства Польши. Преподавал также историю Восточной Европы в Институте истории Варшавского университета. В 1952 году вынужден был перейти в Институт истории искусства того же университета. В 1961-1966 преподавал в Военно-политической академии. В 1968-1970 — заместитель директора Института искусства Польской АН. Глава Польского исторического общества (1947-1949), Общества любителей истории (1950-1953), а также Союза историков искусства (1952-1958).
Исследовал политическую историю восточных земель Речи Посполитой в 17 ст.: «Ograniczenia swobόd kozackich w roku 1638» («Kwartalnik Historyczny», 1930); «Jeremi Wiśniowiecki: 1612-1651», (1933). Представил генезу Гадячской унии 1659 (см. Гадячский договор; «Sprawy Narodowościowe», 1937), а также причины ее неудачи. Важнейшим проблемам истории Польши и польско-украинских отношений посвятил труд «Украина между Востоком и Западом» («Sprawy Narodowościowe», 1938). Подготовил научно-популярный очерк «Kozaczyzna ukrainna» (1939). Занимался также польско-французскими и польско-шведскими отношениями 17 ст.; опубликовал труд «Rozejm sztumdorfski» («Przegląd Powszеchny», 1935/1936) и исходное приложение к ней «La mission de Claude de Mesmes comte d'Avaux, ambassadeur extraordinaire en Pologne 1634-1636» (издана совместно с К. Пуласким, Париж, 1937). Автор научно-популярной биографии «Jerzy Ossoliński» (1938), а также исследования из жизни Яна II Казимира Вазы («Więzień kardynała», 1939, 2-е изд. — 1957). После Второй мировой войны Томкевич сосредоточился на проблемах истории культуры и искусства.
Публикации
Publikacje książkowe
- Ograniczenie swobód kozackich w roku 1638, Lwów 1930 (odbitka z „Kwartalnika Historycznego” t. 44, t. 1, z. 2).
- Powstanie kozackie w roku 1630, Kraków: nakładem autora 1930.
- Rzeczpospolita Polska i Wielkie Księstwo Moskiewskie a problem czarnomorski, Kraków 1930 (Nadbitka z „Przeglądu Powszechnego”).
- Testament Jeremiego Wiśniowieckiego, Warszawa 1930 (Nadbitka z „Miesięcznika Heraldycznego”).
- Jeremi Wiśniowiecki (1612-1651), Warszawa 1933.
- Ukraina między Wschodem i Zachodem, Warszawa: Instytut Badań Spraw Narodowościowych 1938. Biblioteka „Spraw Narodowościowych”, nr 34.
- Relacja kanclerza Zadzika o kampanji smoleńskiej w 1633 r., 1934.
- Jerzy Ossoliński, Lwów 1939.
- Kozaczyzna ukrainna, Lwów 1939.
- Więzień kardynała: niewola francuska Jana Kazimierza, Warszawa 1939.
- Straty kulturalne Warszawy, pod red. Władysława Tomkiewicza, Warszawa 1948.
- Katalog obrazów wywiezionych z Polski przez okupantów niemieckich w latach 1939-1945. Malarstwo obce, Warszawa: Ministerstwo Kultury i Sztuki 1949.
- Catalogue of paintings removed from Poland by the German occupation authorities during the years 1939-1945. Foreign paintings, comp. Władysław Tomkiewicz, Warsaw: Ministry of Culture and Art 1950.
- Malarstwo dworskie w dobie Wladysława IV, Warszawa 1951.
- Z dziejów polskiego mecenatu artystycznego w wieku XVII, Warszawa: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich 1952.
- Catalogue of paintings removed from Poland by the German occupation authorities during the years 1939-1945. Polish paintings, compiled Władysław Tomkiewicz, Warsaw: Ministry of Culture and Art 1953.
- Dwie lustracje Zamku Warszawskiego, Warszawa 1954.
- Alegoria handlu gdańskiego Izaaka van dem Blocke, Warszawa 1955.
- Aktualizm i aktualizacja w malarstwie polskim XVII w., Warszawa : Warszawska Drukarnia Naukowa 1951.
- Z dziejów polskiego mecenatu artystycznego w wieku XVII, Wrocław 1952.
- Pisarze polskiego odrodzenia o sztuce, Wrocław 1955.
- Alegoria handlu gdańskiego Izaaka van dem Blocke, Warszawa 1955.
- Francesco Rossi i jego działalność rzeźbiarska w Polsce, Warszawa 1957.
- Więzień kardynała. Niewola francuska Jana Kazimierza, Warszawa: Książka i Wiedza 1957.
- Les rapports des peintres français du XVII sèicle avec la Pologne, Warszawa 1958.
- Dolabella, Warszawa: „Arkady” 1959.
- Dawna Polska w anegdocie, Warszawa 1961 [współautor: Maria Tomkiewiczowa].
- Z dziejów propagandy antypolskiej w Niemczech: (od Bismarcka do Hitlera), Warszawa 1961.
- Pędzlem rozmaitym: malarstwo okresu Wazów w Polsce, Warszawa 1970
- Malarstwo polskie: manieryzm, barok, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1971.
- Piękno wielorakie: sztuka baroku, Warszawa: „Wiedza Powszechna” 1971.
- Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa: „Arkady” 1971.
- Tycjan - Tiziano Vecellio, Warszawa: Wydawnictwo „Ruch” 1972.
- Adam Jarzębski, Gościniec albo Krótkie opisanie Warszawy, oprac. i wstęp Władysław Tomkiewicz, Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe 1974.
- Rokoko, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1988.
Источники и литература
- "Вирский Д. С." Владислав Томкевич // Энциклопедия истории Украины : в 10 т. / редкол.: В. А. Смолий (председатель) и др. ; Институт истории Украины НАН Украины. — К. : Наук. мысль, 2013. — Т. 10 : Т — Я. — С. 123. — ISBN 978-966-00-1359-9.
- Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-Z, Wrocław 1985, s. 429-431.
- Nowa encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 1996, t. 6, s. 411.
- Alicja Lutostańska, Tomkiewicz Władysław [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. Henryk Kondziela, Hanna Krzyżanowska, z. 2, Poznań, Wydaw. Poznańskie 2006, ISBN 83-7177-416-8.
- Mariusz Karpowicz, Władysław Tomkiewicz 4 IX 1899 - 5 VIII 1982, „Rocznik Warszawski” 19 (1987), s. 267-269.
- Alicja Kulecka, Materiały Władysława Tomkiewicza [1899-1982] (III-280), „Biuletyn Archiwum PAN” 35 (1994), s. 25-72.
- Michał Kozłowski, Oskar Halecki i jego uczniowie. Wzajemne relacje po latach [w:] Oskar Halecki i jego wizja Europy, red. Małgorzata Dąbrowska, t. 3, Warszawa–Łódź: IPN 2014, s. 24-77 .
- Alicja Lutostańska, Tomkiewicz Władysław [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. H. Kondziela, H. Krzyżanowska, z. 2, Poznań 2006.
- Zbigniew Romek, Tomkiewicz Władysław [w:] Słownik historyków polskich, red. M. Prosińska-Jackl, Warszawa 1994, s. 528.
- Zbigniew Wójcik, Władysław Tomkiewicz (4 IX 1899-5 VIII 1982), „Kwartalnik Historyczny” 90 (1983), nr 1, s. 289-294.
- Władysław Tomkiewicz (1899-1982), „Biuletyn Historii Sztuki” 54 (1992), z. 4, s. 113-128. Treść: Treść: Jerzy Kowalczyk, O profesorze Władysławie Tomkiewiczu w dziesiątą rocznicę; Janusz Stanisław Pasierb, Uczony i dżentelmen; Janusz Tazbir, Wkład profesora Tomkiewicza do badań nad dziejami kultury polskiej; Mieczysław Morka, Profesor Władysław Tomkiewicz jako badacz malarstwa barokowego; Jerzy Lileyko, Władysław Tomkiewicz jako badacz Warszawy; Wojciech Kowalski, Władysław Tomkiewicz jako teoretyk i praktyk likwidacji skutków wojny w dziedzinie kultury.
- Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015, s. 91. ISBN 9788361344704.
- Materiały dotyczące Władysława Tomkiewicza w Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie Архивная копия от 4 марта 2016 на Wayback Machine
- Internetowa encyklopedia PWN (недоступная ссылка)
